Gra o tron

Są książki. Ale są też arcydzieła. I czasem biorąc już książkę do ręki wiesz, że to będzie arcydzieło. Powieść Martina wywołuje wiele uczuć. Pozytywnych, negatywnych ale co najważniejsze - bardzo intensywnych.

W Królewskiej przystani, dochodzi do tajemniczej śmierci namiestnika, Jona Arynna. Na północy z wizytą pojawia się król Robert wraz ze swoim dworem i królową. Namiestnik z Winterfell, Eddard Stark cieszy się z wizyty dawnego przyjaciela, któremu pomógł przed laty zasiąść na tronie. Jednak pokój wśród siedmiu potężnych rodów nie może trwać wiecznie i niebawem najwięksi intryganci z południa zaczynają spiskować w celu przejęcia władzy w królestwie.

W grze o tron zwyciężasz albo giniesz.

Trzeba przyznać, że powieści z zastępami rycerzy, dziesiątkami bitew i siłami nadprzyrodzonymi nie są jakimś niesamowitym unikatem w literaturze popularnej. A jednak powieść stworzona przez Martina i rozpoczynająca Sagę Lodu i ognia sprawia, że nie sposób oderwać się od lektury, przekonać samą siebie, że jeszcze tylko jeden rozdział i idę spać (a potem niewyspaną gnać na autobus) oraz żyć światem Westeros jeszcze długo po lekturze.

Na początku książki mamy prolog, a ja niestety za prologami nie przepadam. Fakt faktem, był dość ciekawy, bo pojawiło się niebezpieczeństwo w postaci kłopotów za Murem - kłopotów wynikających z poczynań Dzikich. A po prologu zaczyna się historia mająca swój początek w Winterfell. Poznajemy ród Starków, z którego wywodzi się Eddard, namiestnik. Od samego początku lubiłam rodzinę Starków choć po obejrzeniu serialu, co nastąpiło przed lekturą dobrze wiedziałam, jaki los spotka te postaci.

Martin wprowadza w powieści rozpoczynającej Pieśń lodu i ognia całe zastępy postaci. Podejrzewam, że jednym z powodów tak sporych ilości bohaterów jest konieczność uszczuplania tych zasobów w trakcie posuwania się fabuły i zabijania ich. Zgadza się - autor nie bawi się w sentymenty i morduje bez skrupułów. Z jednej strony sprawia to, że przywiązywanie się do jakiejkolwiek postaci jest bardzo ryzykowne (bo słyszałam poglądy innych fanów martinowskiej sagi, którzy twierdzili, że na końcu wszyscy zginą), a z drugiej... budzi dreszczyk emocji i każe zastanawiać się czytelnikowi, kto będzie następny. Albo czy bohaterowi X uda się dożyć do kolejnej części.

Postaci są wyraziste. Tym najbardziej pierwszoplanowym można z łatwością przypiąć jakąś etykietkę i na spokojnie orientować się w ten sposób z kim mamy do czynienia. Niektóre imiona zostają użyte dwa razy, nie wspomnę już o historii rodów, w których cały czas mamy doczynienia z tymi samymi nazwiskami. Jest to godne podziwu dla autora, że sam się w tym nie pogubił i sprawia, że książka wydaje się jeszcze bardziej wspaniałą lekturą. Żeby stworzyć taką ilość bohaterów i jeszcze nad nimi wszystkimi zapanować naprawdę trzeba być dobrym pisarzem.

Martin nie szczędzi nam opisów otoczenia, którymi czaruje i świetnie wprowadza nas w świat Westeros. Cudowny opis Orlego gniazda (i nazwy lezących pod nią zamków) czy Twierdzy Maegara sprawiły, że byłam pod jeszcze większym zachwytem lektury. Wszystko zostało dopracowane i doskonale opisane. Z resztą, zdziwiłabym się, gdyby w powieści o objętości niemalże ośmiuset stron zabrakło tak podstawowych kwestii.

Coś o ulubieńcach i nudniejszych lub bardziej znienawidzonych. Chyba nie zaskoczę nikogo twierdząc, że Lannisterowie są znienawidzoną ekipą wśród rodów z Westeros. Ale za jedno ich cenię, a przynajmniej Tywina Lannistera (ojca). Chodzi o dbanie o honor rodziny. Samym członkom daleko do statusu uczciwych, ale Lannisterowie mają swoją dumę i potrafią to pokazać. Uważam, że świetnie nadają się do roli czarnych charakterów, potrafią bowiem grać nieczysto i nie cofną się przed niczym, żeby dosięgnąć Żelaznego tronu. Nie dopuszczą jedynie do zhańbienia rodziny.

Ulubieńcy? Odrzucany i marginalizowany bękart Neda Starka Jon Snow, który zostaje członkiem Nocnej straży. Jedyny Lannister godny podziwu, czyli karzeł - Tyrion. Nieraz zaznaczałam sobie fragmenty w których dzieli się swoimi mądrościami.

- Jesteś przebiegły. Potrzeba nam tutaj takich ludzi

Tyrion uśmiechnął się.

- W takim razie przeczeszę Siedem królestw w poszukiwaniu karłów i przyślę ich do ciebie, lordzie Mormont.

Na uwagę zasługują również naczelni intryganci z królewskiego dworu czyli Varys i Baelish (Littlefonger). Względem tego drugiego mam mieszane uczucia, bo był on postacią niejednoznaczną, ale jeden konkretny czyn sprawił, że go znienawidziłam. Nie mniej jednak wątek miłosny z przeszłości wiążący się z tą postacią jak też sam styl bycia lorda Baelisha sprawiły, że z wielką ochotą śledziłam wszystkie fragmenty z jego obecnością.

- [...] Okazałeś się kimś więcej niż przyjacielem. Odnalazłam brata, którego - jak sądziłam - utraciłam.

Petyr Baelish uśmiechnął się.

- Słodka pani, jestem ogromnie sentymentalny. Lepiej nie wspominaj o tym nikomu. Od lat staram się przekonać wszystkich na dworze o swojej niegodziwości i okrucieństwie i nie chciałbym, aby moje wysiłki zostały zaprzepaszczone.

Dla Littlefingera kłamstwo i oddychanie to jedno i to samo.

Joffrey Baratheon to postać, której nie dało się ani przez chwilę polubić. Rozpieszczony mały królewicz z sadystycznymi zapędami gardzący uczciwością. Z jego osobą łączy się automatycznie postać Sansy Stark, do której jednak mam trochę więcej szacunku i cierpliwości, chociaż w pierwszym tomie dała mistrzowski popis głupoty i młodzieńczego zauroczenia.

Coś o fantastycze w książce. Siły nadnaturalne pojawiają się w drugiej połowie Gry o tron. W tej części mamy zaczątek wątku z bardzo poważnymi komplikacjami na Murze. Jest to kwestia JESZCZE dość poboczna, więc czekam na więcej w kolejnych częściach. Oprócz tego mamy wątki związane z religiami w Westeros - Starzy i Nowi bogowie, o których też liczę dowiedzieć się więcej w kolejnych tomach. W tym miejscu warto też wspomnieć o Daenerys, którą kojarzy mi się z egzotyką, w porównaniu do klimatu Westeros. Khaleesi staje się postacią, która przechodzi niesamowitą transformację między innymi dzięki różnego rodzaju rytuałom i mrocznej magii, która towarzyszy jej niezwykle często w drugiej połowie książki. Uważam, że zakończenie pierwszego tomu rozdziałem poświęconym Daenerys Targaryen jest strzałem w dziesiątkę, szczególnie ostatnie linijki, które tylko pobudzają apetyt na Starcie królów.

Serce kłamie, a głos nas zwodzi. Jedynie oczy widzą prawdę.

W Grze o tron jest jeszcze coś, za co ubóstwiam autora i powieść. Epickość, czyli coś co kocham. W czasie lektury nie raz podczas pełnych patosu fragmentów w głowie włączała mi się odpowiednia ścieżka dźwiękowa, najczęściej opening z serialu, chociaż niejednokrotnie były to fragmenty innych utworów takiej muzyki. Bitwa pod koniec książki jak też to co dzieje się w otoczeniu Robba Starka niesamowicie absorbuje i po raz kolejny budzi niesamowite emocje.

Ponieważ miłość jest trucizną dla honoru, jest śmiercią dla obowiązku.

Wszystko o czym pisałam wyżej, czyli postaci do których się przywiązujemy i których nienawidzimy, fabuła, która niejednokrotnie zaskakuje torem, jakim podąża, historie rodów i dawnych bitew, magia i zagrożenie zza Muru - każdy z tych elementów jest częścią niesamowitego arcydzieła. Od książki ciężko jest się oderwać, jak już pisałam wyżej. Nie żałuję, że wcześniej obejrzałam serial. Jest to jeden z niewielu przypadków, w których taka kolejność jest całkiem prawidłowa moim zdaniem. Łatwiej połapać się w postaciach stworzonych przez Martina obejrzawszy wcześniej wersję telewizyjną. Nie psuje to radochy z lektury, której zakończenie starałam się za wszelką cenę odwlec, gdyż opuszczenie Westeros spowodowało kaca książkowego i trudne do opanowania pragnienie dorwania w łapki Starcie królów. Pokłony dla Martina za stworzenie arcydzieła. I gorące podziękowania za stworzenie czegoś tak niesamowicie wciągającego, jak Pieśń lodu i ognia.

Moja ocena: 10/10

Autor: George R. R. Martin
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Ilość stron: 774
Rok wydania: 1996 (oryginał), 2003 (II wydanie w Polsce)

Pieśń Lodu i Ognia:
1. Gra o tron
2. Starcie królów
3. Nawałnica mieczy tom I: Stal i śnieg
    Nawałnica mieczy tom II: Krew i złoto
4. Uczta dla wron tom I: Cienie śmierci
    Uczta dla wron tom II: Sień spisków
5. Taniec ze smokami część 1
    Taniec ze smokami część 2
6. The Winds of Winter
7. A dream of spring

Do wyzwań: Przeczytam tyle, ile mam wzrostu (+ 4,8 cm)
Cytaty zapisane kursywą pochodzą z książki.